Logos Multilingual Portal

Select Language



José Ortega y Gasset (1883-1955)

Der spanische Philosoph, am 9. Mai 1883 als Sohn eines Verlegers in Madrid geboren, studierte in Madrid, Marburg, Berlin und Leipzig und lehrte an der Universität Madrid. Unter dem Einfluß von Nietzsche und Dilthey schrieb er seinen bekanntesten Essay, La rebelión de las masas (Der Aufstand der Massen, 1929), in dem er den Verfall der Gesellschaft auf das Fehlen einer fähigen Elite und Mißachtung der sittlichen Normen zurückführt. Der Disziplinlosigkeit der Masse stellt er eine kulturstiftende Funktion der Elite entgegen.
Politisch setzte sich Ortega in Spanien seit 1914 für die Republik ein. Sein geistiger und ideologischer Einfluß auf den entstehenden Falangismus in Spanien ist unverkennbar. Dennoch wurde er zum Gegner Francos und verließ Spanien zu Beginn des Bürgerkriegs 1936.
Erst 1949 kehrte er aus dem Exil nach Madrid zurück, wo er am 18. Oktober 1955 starb.

ami ta ami i mi sirkunstansia
e kamindanan di lealtat ta semper règt
e máksimo speshalisashon ta ekibale na e máksimo inkultura
eksistensia di un desempleado ta un negashon di e derechi di biba pio ku morto
klaridat ta e kortesia di e filósofo
ku e moral nos ta koregí e erornan di nos instintonan i ku e amor e erornan di nos moral
ku nos no sa loke ta pasa ku nos: esei ta loke ta pasa ku nos
laga esun ku no por loke e ke, ke loke e por
namoramentu ta un estado di bobedat transitorio
semper ku bo ta siña, siña duda di loke bo ta siña
siensia ta tur loke ta bal semper un diskushon
sorprendé, asombrá, ta kuminsá komprondé